Astro a Ennea

Enneagram i zodiak nie pokrywają się, nawet częściowo, i te dwa systemy każdy inaczej dzielą ludzkie charaktery.

Na pierwszy pozór enneagram ze swoimi dziewięcioma typami charakteru przypomina astrologię, a właściwiej jeden z wzorów, czy jedno z „kół” astrologii, ale to najbardziej znane koło, czyli zodiak. Bo popatrzmy. Ktoś chce nauczyć się typów enneagramu, zaczyna czytać, za porządkiem, od Jedynki Perfekcjonisty i zauważa, że 1-Perf., skupiona na tym, żeby był porządek, żeby przestrzegać reguł, żeby trzymać się gruntu, wszystko liczyć, wymierzać i nie odlatywać, i jeszcze do tego pełna jest świętego oburzenia na lekkoduchów i bałaganiarzy. A więc, myśli sobie ów czytelnik, Jedynka to taka Panna!

Czyta dalej, o Dwójce-Dawcy: że 2-Daw. lubi jak jest lubiana. Że w ogóle lubi ludzi, lubi się zanurzać pomiędzy nich. Wtapiać się w towarzystwo. Że jest urodzonym dyplomatą, ponieważ przez skórę czuje międzyludzkie niuanse: kto z kim trzyma i kto do kogo ma miętę. Ale ponieważ jest coś za coś, to nie lubi występować jako „ja”, tylko chowa się do drugiego rzędu i stamtąd bodźcuje tych, których „uważa”. Czytelnik myśli: Dwójka to taka Waga! I cieszy się, że odkrył regułę.

Ale gdy przejdzie do rozdziału nr 3 o Trójce-Performerze, to ma kłopot, bo Trójka nie jest podobna do Skorpiona. Skorpion jest skryty (przynajmniej taką cechę przypisuje im popularna astrologia), a 3-Performer przeciwnie: nic go tak nie kręci jak wychodzenie na podium lub stawanie do zawodów. Skorpion zna, raczej czuje, swoją skrytą wartość i nie musi się afiszować, Trójka przeciwnie, ma przymus nieustannego potwierdzania swojej wartości w oczach ogółu. Skorpiony bywają aspołeczne, to znaczy robią swoje nie oglądając się na publiczność, Trójki przeciwnie, dbają o ogólne wartości, bo tylko dzięki nim mogą być pozytywnie oceniane, czyli dostawać głaski, dla których żyją.

Ale jeśli przeskoczyć rozdział o Skorpionie, to następny będzie Strzelec, który przecież coś z 3-Perfo. ma. Ma zamiłowanie do gry. I Strzelce i Trójki grają – ma się rozumieć grają nie na czymś, tylko grają w coś. Traktują rzeczywistość jak grę, w której można wygrać lub przegrać i wkładają wszystkie siły w to, żeby wygrać. Inne podobieństwa też są, jak skłonność do prawowania się, do trzymania przepisów, a także ogólna energiczność, ruchliwość i skoczność.

Następny typ enneagramu, to Czwórka-Tragiczny Romantyk. (Lub „Tragik-Romantyk”, bo tak też można przełożyć.) Dla 4-Trag.Rom. nie ma prostego odpowiednika wśród znaków zodiaku. Najbardziej Ryby – ale to byłyby jakieś dziwne Ryby, bo takie, które obrażają się na świat, surowo i zwykle niesprawiedliwie oceniają innych; innych krytykują namiętnie, ale same stawiają się poza krytyką. Ludzi nie lubią, ale dla siebie wymagają czci. Czwórki mają coś z Ryb: jest w nich, jak u Ryb, głód odmienności, niecodzienności, „innego świata”, niezwykłych wrażeń i nieziemskiej miłości, ale brakuje im Rybiej poczciwości i Rybiego zagapiania się. Oraz niekoniecznie Ryba ma to, co Czwórka ma nieodłączne: wyrafinowanie, elitaryzm i poczucie własnej wyjątkowości.

Ale wiele cech 4-Trag.Rom. znajdujemy u Skorpionów: właśnie tę wyjątkowość, przekonanie, że prawa i reguły są dla innych, ale ja jestem z nich zwolniony, a także umiejętność łapania innych za ich słabości i wyczuwania słabych punktów. To jest Skorpionowe, ale nie Rybie. Więc może 4-Trag.Rom. to bardziej „taki Skorpion”, niż „takie Ryby”?

Czytelnik, dość już skołowany czyta dalej i próbuje dopasować do „kogoś” z Zodiaku następny typ, Piątkę-Obserwatora. W Zodiaku jawnie jej nie ma. 5-Obs. ma cechy Bliźniąt: spotęgowany intelektualizm, bycie tylko w głowie; ma cechy Panny: skłonność do dłubania w szczegółach, do teoretyzowania, do wręcz zastępowania realiów teorią. Ale ma też cechy Wodnika: jego bystry ogląd, zmysł widzenia tego, co istotne. Jeśli odejść od zodiaku i użyć planet, to 5-Obserwator ma wiele cech Saturna, tzn. typu saturnika, osoby z dominującym Saturnem. I najlepiej gdy ten Saturn łączy się z żywiołem Powietrza.

Następna jest Szóstka zwana brzydko Adwokatem Diabła. W skrócie nazwę ją 6-Czujny. Miłośnik zodiaku czyta o Szóstce i znajduje: to Skorpion! Tak samo jak Skorpion węszy i wyczuwa niebezpieczeństwo i tak samo żyje w ciągłym napięciu: uderzać – czy uciekać? Jak Skorpion nie ma nic przeciwko waleniu prawdą po oczach, ale także uporczywemu ukrywaniu swoich poglądów. Tak samo podpada tym innym, którzy upierają się przy jasnych zasadach i otwartej przyłbicy. I jak rasowy Skorpion zna się na ludziach, ponieważ od progu podejrzewa ich o wszelkie tajone wady. Tak samo jest urodzonym pesymistą, wręcz Czarnowidzem, co u niektórych autorów jest wręcz nazwą tego typu. Jednak gdy się lepiej przyjrzeć znakom, to tę nieufność dla świata znajdujemy też u Raka, lękliwość u Ryb, a mózgowość (bo Szóstki mózgują bardzo intensywnie!) – u Panny.

Siódemka-Epikurejczyk, czyli „człowiek rozrywkowy”, skupiony na zażywaniu przyjemności i atrakcji, lekkoduch i wędrowiec, motyl z kwiatka na kwiatek, koneser i erudyta, a często kolekcjoner, miłośnik i zbieracz przygód. Wyrazista postać, ale kto by mu odpowiadał w zodiaku? Byk? – nie całkiem, bo Siódemkom brakuje Byczej rzetelności, solidności. Lew? – też nie całkiem, bo Lwy mają swój wymiar „serio”, z reguły poważnieją, gdy mowa o nich samych, a 7-Epi. nie, bo bierze siebie w nawias, bo przecież „może być wszystkim”, nie przywiązuje się do „tego ja”. Lwa złapiesz za jego dumę, a Siódemka nie ma czegoś, za co by można ja złapać. Może Waga? – wspólne mają gadulstwo i estetyzm, ale Wagom astrologia przypisuje skręt w stronę porządku, równowagi i bycia miłą dziewczynką lub ułożonym chłopczykiem, co Siódemki mogą zręcznie udawać, ale takimi nie są.

Ósemka-Szef. Baran! Bo czy nie? Wreszcie zodiakalista znajduje typ pasujący do znaku. Wiele się zgadza: oba typy ciągnie do walki i agresji. Oba są prostoduszne i chętnie pozują na prostaków, jeśli to im pomoże wygrać starcie. Oba są gruboskórne: nie mają wyczucia, niechcący łatwo ranią wrażliwszych, palną gafę, porcelanę stłuką, muszą mieć dla siebie wiele miejsca i luzu. Ale zasady Ósemek pasują też do Skorpiona i do Lwa: ustanawiają zasady, ale same je łamią, gdy to im wygodne. Pasują do Strzelca: będą walczyć do upadłego, a przegrane odsapną i wrócą. Więc jak widzimy, 8-Szef wychodzi poza ciasne dla niego ramy Barana.

Dziewiątka-Mediator: czy to Waga? – bo się waha, zdecydować nie może. Czy Byk? – bo się oszczędza, woli nie angażować. Czy Ryby? – bo jakaś niejasna, mglista. Może Panna? – bo woli siedzieć na uboczu, zajęta drobiazgami? Przy 9-Med. miłośnik zodiaku pada całkiem.

Wnioskujemy, że żaden z typów enneagramu nie odpowiada jednemu z typów zodiakalnych, chociaż pomiędzy niektórymi bywa pewne luźne podobieństwo. (Koziorożca powyżej nie wymieniłem przy żadnym typie ennea. Niedopatrzenie.)

Teraz w drugą stronę: przejrzyjmy znaki zodiaku pod kątem ich ewentualnych podobieństw do enneagramu.

Baran: na pewno 8-Szef, bo zrywny, skory do siłowych rozwiązań i gruboskórny. Ale też da sobie radę jako 3-Performer, z tą samą co Trójka namiętnością do ścigania się i udowodniania, że „ja pierwszy”!

Tu oczywista uwaga: realne Barany, tzn. ludzie ze Słońcem w Baranie, mogą należeć do każdego z typów ennea. Podobnie jest z tymi, co mają Słońca w innych znakach. Baran Kartezjusz był Piątką-Obserwatorem. Baran Hölderlin Czwórką. Baran Mazowiecki Dwójka-Dawcą.

Byk: ma cechy 9-Mediatora, 1-Perfekcjonisty, 2-Dawcy, 7-Epikurejczyka.

Bliźnięta to zarówno 5-Obserwator, jak i 7-Epikurejczyk.

Rak: pasuje do 9-Mediatora, 1-Perf., 2-Dawcy, 4-Trag.Rom., 6-Czujnego. Realne Raki oczywiście bywają kimkolwiek w enneagramie.

Lew: zarówno 8-Szef, jak 7-Epikurejczyk.

Panna: 1-Perfekcjonista, ale i 5-Obserwator; jako 6-Czujny też sobie poradzi.

Waga: 9-Med., 2-Daw., 7-Epikur.

Skorpion: 4-Trag.Rom., 6-Czuj., 8-Szef.

Strzelec: 3-Performer, 8-Szef, ma też cechy 1-Perfekcjonisty.

Koziorożec: 1-Perfekcjonista, ale i trochę 5-Obserwator oraz 9-Mediator.

Wodnik: 5-Obserwator, z cechami 4-Trag.Rom. i 7-Epikurejczyka (jego podróżniczość).

Ryby: 9-Mediator, 4-Trag.Rom., i trochę 6-Czujny.

Wnioskujemy, że enneagram i zodiak nie pokrywają się, nawet częściowo, i te dwa systemy każdy inaczej dzielą ludzkie charaktery, co wynika też stąd, że biorą się z różnych podstaw, źródeł i założeń.

Wojciech Jóźwiak
2024-03-09

☚ Enneagram: logika trzech | Z astrohistorii Rosji ☛